OPIS KURSU (kurs on-line, autorstwa dr Gordona Neufelda, oryginalny tytuł “The resilience riddle: making sense of stress, trauma & recovery”)
Odporność psychiczna to niezwykły konstrukt, wielostronna metafora, obejmująca wiele obszarów, takich jak stres, neuroplastyczność, zdrowie emocjonalne, powracanie do zdrowia, leczenie, koncepcje chorób psychicznych, adaptacji, mechanizmów obronnych oraz terapii. Konstrukt ten dotyczy praktycznie każdej osoby, w każdej roli i wieku: nauczycieli, terapeutów, osób pracujących z młodzieżą, rodziców czy też pracowników socjalnych. Ze względu na pojawiające się nowe dane na temat funkcjonowania mózgu i natury emocji, zjawisko odporności psychicznej zyskuje jeszcze większą wagę. Odkrycia te mają wielkie znaczenie w kontekście pracy z dziećmi, nie wspominając już o ich wpływie na nasze rozumienie procesów radzenia sobie ze stresem codziennego życia – naszym oraz naszych bliskich.
SZCZEGÓŁOWY OPIS KURSU
Czemu niektóre osoby radzą sobie z przeciwnościami losu, pozornie bez szwanku, podczas gdy inni rozpadają się emocjonalnie, a ich codzienne funkcjonowanie zmienia się w rozpaczliwe próby przetrwania?
Jeszcze całkiem niedawno wierzyliśmy, że głównym źródłem naszego stresu są trudne wydarzenia, które nas spotykają i to w nich kryje się rozwiązanie zagadki “radzenia sobie” w życiu. Zgodnie z tym poglądem – wykorzystywanie seksualne będzie miało zawsze określone konsekwencje, trauma nas okaleczy, rozwód pozostawi negatywny ślad, a silny stres może nas zrujnować. Z takiego założenia płynie wniosek, że dobre doświadczenia (lub brak złych) prędzej czy później doprowadzą nas do zdrowia emocjonalnego i dobrego samopoczucia. Okazało się jednak, że żadna z tych hipotez nie znalazła potwierdzenia. Przeciwko nim świadczy zbyt wiele wyjątków.
Stało się oczywiste, że odpowiedzi nie możemy już dalej szukać w analizie zdarzeń, które nam się przytrafiają (bez względu na to, czy są pozytywne czy negatywne), lecz w przyjrzeniu się temu, co takiego w nas samych kładzie fundamenty pod czekające nas losy? Czym jest to „coś”? Czy jedni to mają, a inni nie? A może każdy z nas “to” w sobie nosi, ale abyśmy mogli urzeczywistnić swój potencjał musimy to jakoś aktywować?
Tu i teraz wszystkie kawałki układanki łączą się w całość, a odpowiedzi znajdujemy w tej niesamowitej ludzkiej zdolności zwanej „odpornością psychiczną” (czy też “sprężystością psychiczną / “zdolnością do powracania do równowagi”). Z jej istnieniem wiążą się bardzo dobre wieści – stres sam w sobie nie jest naszym wrogiem, a my nie musimy czuć się przytłoczeni faktem, że okoliczności naszego życia bywają tak trudne. Po latach badań nad rolą stresu w tym równaniu, w końcu skupiamy się na kluczach, pomagających odblokować niezwykły ludzki potencjał:
– do rozwoju POMIMO doświadczania przeciwności losu;
– do rozkwitu W OBLICZU trudności;
– do odzyskiwania równowagi po traumie.
Nietrudno zatem zrozumieć, że odporność psychiczna to jedno z najważniejszych zagadnień naszych czasów. Zawiera odpowiedzi na pytania dotyczące zdrowia emocjonalnego i dobrego samopoczucia, regeneracji, profilaktyki, ale też chorób psychicznych oraz uzależnień. Rozwijanie odporności psychicznej jest nie tylko najlepszą ogólną profilaktyką zdrowia i dobrej kondycji człowieka, ale także najlepszym punktem odniesienia dla interwencji pomocowych. Zagadnienie to powinno być przedmiotem zainteresowania nie tylko specjalistów z dziedziny medycyny i psychologii, ale także wychowawców, rodziców i całego społeczeństwa. Odporność psychiczna dotyczy nas samych, ale i tych, za których jesteśmy odpowiedzialni.
Zamiast leczyć traumy, zaburzenia i choroby, możemy skupić się na przywracaniu naszej zdolności do odporności psychicznej. Zamiast martwić się o to, co może przydarzyć się nam lub naszym dzieciom, możemy pielęgnować odporność psychiczną, jako że to ona jest podstawowym zabezpieczeniem ich dobrostanu w świecie, na który nie mamy wpływu.
Jak rodzi się odporność psychiczna i w jaki sposób możemy o nią dbać? Odpowiedź płynie do nas ze zrozumienia roli emocji, relacji, uczuć, prawdziwej zabawy i odpoczynku, o których opowiadamy podczas kursu. Niestety, te kluczowe dla budowania i wzmacniania odporności psychicznej czynniki zostały przyćmione przez dominującą koncentrację na stresie, problematycznych zachowaniach i dysfunkcjach. Podczas tego szkolenia poświęcamy zatem uwagę temu, co faktycznie ma szansę wesprzeć budowanie odporności psychicznej – naszej i naszych dzieci.
DLA KOGO JEST TEN KURS
Chociaż kurs koncentruje się na dzieciach, zastosowanie wiedzy o odporności psychicznej jest uniwersalne. Wszyscy ludzie, nauczyciele i rodzice, a także wszyscy członkowie zawodów pomocowych potrzebują tego zrozumienia. Kurs ten jest zatem wysoce zalecany dla terapeutów, pracowników socjalnych, psychologów, doradców, lekarzy i pielęgniarek.
TEMATY I CELE KURSU:
– dlaczego wyjaśnienie istoty odporności psychicznej jest ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej;
– spójny i kompleksowy model zagrożenia i powracania do dobrostanu;
– aktualizacja naszego rozumienia tego, co stanowi zagrożenie dla istoty ludzkiej;
– rozróżnienie emocji i uczuć w celu lepszego zrozumienia, jak naprawdę działa mózg;
– rozróżnienie odporności psychicznej jako właściwości od odporności psychicznej jako reakcji;
– „kanarkowe uczucia”, które manifestują dobrostan;
– rozszerzenie koncepcji „uciekaj lub walcz” jako reakcji na stres;
– zrozumienie, w jaki sposób zapewniać bezpieczeństwo zaalarmowanemu mózgowi;
– dlaczego powszechne metody zapewniania bezpieczeństwa (emocjonalnego) nie działają;
– dlaczego bezpośrednie podejście do odporności i powracania do równowagi nie działa;
– dwa tryby, które pobudzony mózg uważa za bezpieczne, i jak je zapewnić;
– dwa rodzaje sił – obrony i wyłaniania się;
– bezpieczeństwo nie jest funkcją rzeczywistości, percepcji czy odczuwania;
– sygnały ostrzegawcze wskazujące na uwięzienie w reakcji stresowej
– zaskakująca rola emocjonalnych placów zabaw w powrocie do zdrowia i odporności psychicznej – redefiniowanie traumy w kategoriach tego, czego brakuje, a nie tego, co się wydarzyło;
– dotarcie do sedna procesu regeneracji i odporności psychicznej;
Program kursu obejmuje cztery sesje:
SESJA 1 – Zaskakująca mądrość reakcji na stres
Chociaż stres jest tradycyjnie postrzegany jako przeciwnik i nasz odwieczny wróg, bardziej wnikliwe przyjrzenie się mu ujawnia głęboką mądrość reakcji na stres. Tworzy ona emocjom warunki do wykonywania ich pracy, nie zakłócanej wrażliwością odczuwania. Reakcja na stres zapewnia nam w sposób doskonały siłę potrzebną do funkcjonowania w niezwykle stresujących okolicznościach. Wiąże się to jednak z pewnymi kosztami. Podczas tej sesji zaktualizujemy nasze rozumienie tego, co dla nas, ludzi, jest tak naprawdę zagrażające, a tym samym przygotujemy grunt pod omówienie kompleksowego modelu powracania do dobrostanu i odporności psychicznej.
SESJA 2 –Jak Natura pomaga nam reagować na stres?
Wszystko w naszej istocie dąży do równowagi lub homeostazy. Reakcja na stres jest z pewnością odchyleniem od tej równowagi, ale w Naturze nic nie dzieje się bez powodu. Skoro istnieje stan stresu, to musi istnieć również jego naturalna korekta. I tym właśnie jest reakcja odpornościowa. Dlaczego jednak tylko części z nas jest ona dostępna? Kluczem jest dogłębne zrozumienie zarówno stresu, jak i naszej na niego reakcji. Jeśli wiemy, co nam zagraża i dlaczego wywołuje taką, a nie inną w nas reakcję, to jesteśmy w połowie drogi do wywołania reakcji odpornościowej. Dzięki temu również możemy efektywnie zaopiekować się doświadczeniami traumatycznymi.
SESJA 3 – Oznaki uwięzienia w reakcji na stres (włączając w to traumę)
Zanim skupimy się na zapobieganiu i interwencji, w tej sesji zajmiemy się wyzwaniem, jakim jest ocena sytuacji – co jest w reakcji na stres naturalne / normalne a co nie? Przedstawimy pięciopunktową skalę, która może być do tego stosowana (nieformalnie, bądź po sformalizowana w protokole klinicznym, jeśli ktoś jest specjalistą w obszarze psychologii czy psychoterapii). Ponieważ to, czego nie widzimy, jest znacznie trudniejsze do oceny niż to, co widoczne, przyjrzymy się również najważniejszym sygnałom ostrzegawczym, które wskazują na uwięzienie w reakcji na stres. Możliwość dokładnego odczytania tych sygnałów zapewnia nam warunki do odwrócenia tego stanu.
SESJA 4 – Przywracanie reakcji odpornościowej
Wyzwanie polegające na pomaganiu dzieciom i dorosłym w odzyskaniu równowagi jest tym trudniejsze, że reakcji odpornościowej nie można przywrócić w sposób bezpośredni. Zdolność do regeneracji jest z pewnością cechą charakterystyczną życia jako takiego, a tym samym częścią naszego ludzkiego potencjału, ale droga do odporności psychicznej i dobrostanu nie jest taka prosta. Zagadka rozwiązuje się, gdy zdajemy sobie sprawę, że nasze mózgi zostały zaprogramowane przez ewolucję tak, by zapewniać nam BEZPIECZEŃSTWO. Podczas tej sesji omówimy wyzwania związane z zapewnieniem tego bezpieczeństwa podopiecznym, niezależnie od tego, czy są to nasze dzieci, uczniowie czy nasi pacjenci, klienci. Ma to ogromne znaczenie, zarówno dla tych, którym staramy się pomóc, jak i dla nas samych. Omówimy również, w jaki sposób w dzisiejszym społeczeństwie sama reakcja odpornościowa wymaga dodatkowego wsparcia.
INFORMACJE ORGANIZACYJNE
Kurs składa się z 4 modułów (łącznie minimum 8 godzin). Każdy moduł obejmuje:
- jeden wykład (online) na żywo (1 h 15 min.);
- jedno spotkanie wspierające dla grupy (online) na żywo (0,5 h-1 h, w zależności od potrzeb);
- materiały PDF z każdej sesji;
- dostęp do nagranych spotkań;
- odpowiedzi udzielane przez prowadzącą na zadane na forum pytania.
Każda grupa kursowa będzie mogła dzielić się spostrzeżeniami, doświadczeniami oraz zadawać dodatkowe pytania na dedykowanym kursowi forum na stronie Neufeld Institute Poland (dostęp uczestnicy uzyskują po zapisaniu się na kurs). Do dyskusji na forum odnosić się będziemy również podczas sesji wspierających.
Spotkania będą nagrywane i uczestnicy będą mieli do nich dostęp po każdej sesji. Po ukończeniu kursu jest możliwość uzyskania certyfikatu!
Daty i godziny spotkań:13, 20, 27 styczeń, 3 luty 2025 r., godz. 17.30-19.00
Osoba prowadząca: Joanna Bylinka
Moderator: Tatiana Szumczenia (Neufeld Institute Poland)
Miejsce spotkań: platforma ZOOM
Cena: 550 zł od osoby
Zapisy i pytania:
kontakt@neufeldinstitute.pl lub pod nr tel. 510 898 447, tel. 603 317 413.
Polski 
English (UK)